Tijdsbeeld
Al vanaf vroegste VOC periode stonden de Verenigde Nederlanden bekend als zeemacht en waren zij zeker oppermachtig op bijna alle wereldzeeën. Dit was overigens bittere noodzaak omdat er veel af hing van deze overmacht: zo goed als alle inkomsten kwamen uit handel in waren die op dezelfde zeeën moesten worden verdedigd!
Grote helden uit die tijd waren de Admiraals Maarten Hapertzn Tromp, Jacob van Wassenaer-Obdam, Cornelis Tromp en niet te vergeten Michiel Adriaansz de Ruyter. In één adem met deze helden te noemen is Johan de Witt, echter niet als zeeheld maar zéker wel als held in de “zeepolitiek”. De Verenigde Nederlanden waren in de loop der jaren zo aan hun overmacht gewend geraakt dat zij het niet meer zo nauw namen met de sterkte van de vloot. Dit ondervond Johan de Witt die als raadspensionaris vele misstanden probeerde te herstellen in het onderhouden van de zeemacht. Het was bar slecht gesteld met de bevoorrading en nieuwbouw van vlootschepen. Aan werkelijk alles was een tekort. De staatkundige inrichting (voorloper van het huidige “poldermodel”) werkte dit zeker in de hand, men had alleen interesse in de inkomsten en was minder bereidt om zich aan de afspraken te houden om goederen te leveren en geld te investeren in de vloot. Johan de Witt wist deze vervelende situatie, als enige, op waarde in te schatten en raakte steeds meer betrokken bij het in stand houden van een voldoende parate vloot. Dat ging zelfs zo ver dat hij in hoogsteigen persoon toezicht ging houden bij de bouw en equipering (uitrusting) van de schepen. Uiteindelijk heeft de Witt in november 1665 nog een zeereis gemaakt tezamen met niemand minder dan Michiel Adriaansz de Ruyter om de Engelse vloot op zee te treffen en haar zoveel mogelijk schade toe te brengen. Dit is echter nooit gebeurd. Wat wél van het allerhoogste belang geacht mag worden is het feit dat Johan de Witt samen met Michiel de Ruyter onderkende dat: “de willekeurig gelichte soldaten waren voor den zeedienst zoo weinig bruikbaar gebleken, dat reeds lang de wensch om te beschikken over speciale, voor de vloot geschoolde strijdkrachten werd gekoesterd”. Hier licht dus voor belangrijke mate de oorsprong van de komst der zeesoldaten waarvan Willem Joseph baron van Ghent aan het hoofd werd gesteld. Dit leidde uiteindelijk, voor zover wij weten, tot de oprichting van het Korps Mariniers op 10 December 1665.
In de jaren nadien is er niet veel veranderd, de Nederlanden probeerden vooral op politiek vlak onder de toenemende druk van Engeland en Frankrijk uit te komen om uiteindelijk steeds maar weer een vloot te bouwen die de reputatie van weleer gestalte moest te geven en hun onderhandelingen kracht diende bij te zetten. Dit is natuurlijk nooit gelukt, althans, de schepen werden wel gebouwd maar de uitrusting bleef van bedenkelijk niveau, en dit betrof zeker ook de bemanning.
